تەواوی زانیاریەكان سەبارەت بە (كۆمەڵەی 20) بخوێنەرەوە

ئەندامانی كۆمەڵەی 20، لەهەشت وڵاتە پیشەسازییە هەرە گەورەكەی جیهان “ئەمەریكا، ئەڵمانیا، كەنەدا، ژاپۆن، ئیتاڵیا، فەرەنسا، روسیا، بەریتانیا، لەگەڵا یانزە وڵاتی گەشەكردووی “باشوری ئەفەریقیا، سعودیە، ئەرژەنتین، ئوستورالیا، بەرازیل‌و چین‌و كۆریای باشور‌و هندستان‌و ئەندەنوسیا‌و توركیا) + یەكێتی ئەوروپا وەك بیستەهەمین وڵاتی كۆمەڵەكە پێكدێت.

كۆمەڵەی 20، زیاتر لەكۆمەڵەی هەشت وڵاتە پیشەسازییە هەرە گەورەكەی رۆژئاوا نوێنەرایەتی ئەم گۆی زەوییە دەكەن، كە هەم لەڕووی دابەشبوونی جوگرافییەوە وڵاتانی سەر بەهەموو كیشوەرەكان لەخۆدەگرێ‌‌و هەم لەڕووی دانیشتوانی جیهانییەوە كە 65%ی كۆی دانیشتوانی گۆی زەوی پێكدەهێنن‌و لەڕووی ئابوریشەوە خاوەنی لە90%ی كۆی داهاتی جیهانن‌و 90% بازرگانی جیهانیش ئەوان دەیكەن.

لەڕووی پەیڕەوی كردن لەسیستەمی سیاسیشەوە: 7 وڵاتی كۆماری فیدرالی‌و 1 كۆماری سۆشیالیستی‌و 5 سیستەمی پاشایەتی (كە یەكێكیان پاشایەتی رەهایە) لەخۆدەگرێت.

وڵاتانی ئەندام هەر یەكەو ئەندامێتی چەند كۆمەڵەیەكی دیكەشن، 3 وڵاتیان بەكۆمەڵەی (نافتا)‌و 4 وڵاتیان سەر بەیەكێتی ئەوروپا‌و 2 وڵاتیان سەر بەبازاڕی هاوبەشی ئەوروپا‌و 3 وڵاتیشیان سەر بەرێكخراوی كۆنفرانسی ئیسلامین.

لەڕووی دابەشبوونی جوگرافیشەوە، بریتین لە 5 وڵاتی ئاسیا، 1 وڵاتی ئەفەریقا، 2 وڵاتی ئەمەریكای باشور، 6 وڵاتی ئەوروپا (بەتوركیا‌و روسیاوە)، 3 ولاتی ئەمەریكای باكور، لەگەڵا ئوسترالیا.

پێوەر بۆ بوونی ئەو وڵاتانە بەئەندامی كۆمەڵەی 20، بریتییە لەهەڵسەنگاندنی قورسییان لەسەر ئابوری جیهان‌و توانای بەشداربونیان لەبەڕێوەبردنی ئابوری جیهاندا، كە پشتی بەچوار پێوەری سەرەكی بەستووە:

پێوەری یەكەم: بونی بازاڕێكی فراوان بۆ جێكردنەوەی بەرهەمی جیهانی، كە بازاڕە گەورەكانی ئەمەریكاو ئەوروپا بەو پێوەرە جیادەكرێنەوە لەجیهاندا، گەر ئەو بازاڕە گەورانە نەبن، گەشەی بەرهەمهێنانی پیشەسازی لەئاستی جیهاندا تووشی پاشەكشەو شكست دەبۆوە.

پێوەری دووەم: پێویستی رۆژشتنی كەرەسەی خاو سەرچاوەكانی وزە، گەرنا بەرهەمهێنانی جیهانی پەكیدەكەوێت، كە بەر لەهەر شتێك پێویستی بەسەرچاوەكانی وزەی وەك نەوت‌و گازە، لەگەڵا رۆشتنی كەرەسە خاوەكان‌و كانزاو تەختەو بەروبومی خۆراكی بۆ ئەو وڵاتانەی پێویستیانە.

پێوەری سێهەم: بەتەنها پێوەری دووەم بەس نییە بۆ بوون بەئەندام بوون، بەڵكو پێویستە توانای مرۆیی گۆڕینی ئەو سەرچاوەی وزەو كەرەسە خاوانەشی لەگەڵا بێت لەمادەی خاوەوە بۆ پیشەسازیی، وەك ئەوەی ئێستا لەوڵاتانی چین‌و هندستان‌و بەرازیل‌و كۆریای باشورو ئەندەنوسیا‌و زۆربەی وڵاتانی باشوری رۆژهەڵاتی ئاسیادا دەیبینین، كە بوون بەكارخانەی جیهان World workshop.

پێوەری چوارەم: لەهاوكێشەكەدا، ئەو وڵاتانەن كە توانای دروستكردنی ئامێر‌و ماشێنی گەورەی پیشەسازیی‌و بەگەڕخستنی سەرمایەیەیان هەیە، وەك ئەوەی ئەڵمانیا‌و ژاپۆن پێیهەڵدەستن.

لەكۆمەڵەی 20دا، وەزیرانی دارایی‌و پارێزگاری بانكە ناوەندییەكان ساڵانە كۆدەبنەوەو سەرۆكایەتی كۆمەڵەكەش بەخولە، ساڵی 2008 بۆ یەكەمجار سەرۆك‌و سەرۆك وەزیرانی وڵاتانی كۆمەڵەكە پێكەوە كۆبوونەوە‌و دواتریش چەند جارێك ئەم جۆرە كۆبونەوانە دوبارە بونەوە.